زندگینامه حضرت سکینه علیها سلام

ولادت و نام

در مورد تاريخ ولادت اين بانوي بزرگوار سخني به ميان نيامده است منتهي با برخي قرائن مورخين حدود سال 50 ق. را هنگام تولد ايشان مي دادند. به عنوان نمونه امام حسين(ع) خطاب به وي فرمود: «تو بهترين بانواني!» لذا در مي يابيم که وي در کربلا بانويي رشيده بوده و بين ده تا سيزده سال، سن داشته است.

 درباره نام اصلي ايشان نيز ميان تاريخ نويسان اختلاف نظر است. آمنه، اميمه و امينه از جمله نامهايي است که گفته اند و برخي گزارشها نشان مي دهد که اين امر در همان دوره نيز مورد اختلاف بوده است، اما آنچه همه بر آن اتفاق دارند اين است که «سکينه» لقبي بوده که به حضرت(س) داده شده است . برخي گفته اند اين لقب را مادرش رباب براي او برگزيد.  او فرزند امام حسين (عليه السلام) و رباب است .  بر اساس روايات او صاحب روشى پاكيزه و انديشه اى كامل در زندگي، و در زيبايى و ادب و كرامت و سخاومتندى داراى منزلتى بزرگ بود. علامه مجلسى در باره كمك او به مستمندان روايت كرده است، هنگامى كه على بن الحسين (عليهما السلام) قصد حج كرده بود، خواهرش سكينه هزار درهم به ايشان داد تا به حومه حره برده و ميان مساكين توزيع كند. سكينه در حادثه كربلا همراه پدرش امام حسين (عليه السلام) حضور داشت و شاهد شهادت ايشان بوده و پيكرش را در آغوش كشيده است .  ايشان با اسرا و سرهاى شهيدان به كوفه و سپس به شام برده شد و بعد با برادرش امام زين العابدين (عليه السلام)به مدينه بازگشت . و روايت شده هنگامى كه زنان اهل بيت بر يزيد وارد شدند او به رباب گفت: اى ام سكينه تويى كه حسين درباره تو و دخترت گفت: به جانت قسم خانه اى كه در آن سكينه و رباب هستند دوست مى دارم؟ او پاسخ داده آرى. از اشعار بر مى آيد كه امام (عليه السلام) سكينه را بسيار دوست ميداشت .

رباب مادرحضرت سکينه

سکينه و عبدالله که در کتب مقاتل از آن به نام علي اصغر(ع) ياد مي شود هر دو از رباب بودند.

 رباب بانويي باشخصيت و بزرگوار بود. درباره شخصيت اين بانو و جايگاهي که در نگاه امام حسين(ع) داشت همين بس که آن حضرت(ع) علاقه و احترام خويش به رباب و نيز سکينه دختر او را اين گونه بيان مي کند: به جان تو سوگند من خانه اي را دوست دارم که در آن سکينه و رباب باشند. آن دو را دوست دارم و همه مالم را براي آنان بذل مي کنم و هيچ ملامتگري نيز حق سرزنش مرا ندارد.

 «رباب که در کربلا نيز حضور داشت و پس از شهادت حسين(ع) با کس ديگري ازدواج نکرد و گفته اند حتي زير سقف نيز جاي نگرفت تا آنکه پس از يک سال، غم جانکاه اين مصيبت، او را از پاي در آورد و در مدينه درگذشت.

 حضرت سکينه در دامان اين پدر و مادر رشد کرد و در اين محيط معنوي در کنار عمه بزرگوار خود زينب و برادر عزيزش امام سجاد(عليهما السلام) به درجات عالي رسيد. اين محيط مساعد در شکل گيري شخصيت انساني و اجتماعي و الهي او تأثيري ديگر داشت. او شاهد ماجراهاي غمبار کربلا بود و به قراري که سيد بن طاوس نوشته است سکينه پس از شهادت پدرش و احتمالاً در غروب عاشورا جسد پاره پاره پدر را در بغل گرفت .

شخصيت علمي و اخلاقي

 حضرت سکينه(س) طبعي لطيف داشت و يکي از خصوصيات بارز ايشان تسلط به ادبيات و اشعار عرب بوده است و خود نيز اشعار فصيح و بليغي مي سرود. خبرگي او به شعر تا آنجا بود که شعرا سروده هاي خويش را براي داوري نزد او مي آوردند تا قضاوت کند که کدام يک برتر است و به قضاوت او نيز رضايت مي دادند.

در مورد عبادت و مقام معنوي حضرت سکينه(س) امام حسين(ع) فرمود: «و اما سکينه فغالب عليها الاستغراق مع الله فلا تصلح لرجل» اما سکينه آن چيزي که بر او غلبه دارد اشتغال کامل با خداوند است، لذا مناسب هيچ مردي نيست.

 اين بانوي عفيف هنگامي اسرا را به شام آوردند به يکي از صحابه پيامبر(ص) به نام «سهل بن سعد ساعدي» که حضور داشت، فرمود: به اين کسي که اين سر بريده را بر نيزه دارد بگو که سر را جلوتر از ما ببرد تا مردم مشغول نگاه به آن سر شوند و به حرم رسول خدا(ص) نگاه نکنند. دختر امام حسين(ع) از شجاعتي قابل تحسين برخوردار بود. وي در برابر ظالمان سکوت نمي کرد و به انجام تکاليف الهي همت مي گمارد. او از هياهوي تبليغاتي هراسي به دل راه نمي داد و با صلابت فاطمي دشمن را خوار و رسوا مي نمود، با دليل و منطق سخن مي گفت و حقانيت خويش را به اثبات مي رساند. وي وقتي سر بريده فرزند زهرا (س) را مقابل يزيد مشاهده کرد که او با جسارت بدان هتاکي مي کند و شعر پيروزي مي سرايد، فرياد برآورد و گفت:به خدا، سخت دل تر از يزيد نديدم و کافر و مشرکي بدتر و جفاکارتر از او نيست. از ايشان در کتب روايي شيعه احاديثي نقل شده است و ايشان را به عنوان راوي حديث نام برده اند.

 به عنوان نمونه زماني که دشمن، او و ديگر زنان را به قتلگاه برد تا از کنار کشتگان عبور دهد، او ناگهان بر پيکر خونين پدر افتاد و او را به آغوش گرفت و طوري گريست که دوست و دشمن گريان شدند. عمر بن سعد فرمان داد با زور و تهديد دختر امام حسين(ع) را از بدن پدر جدا نموده و همراه بقيه مصيبت ديدگان به اسارت برند.

 حضرت سکينه مي گويد: وقتي پيکر پدرم را در آغوش گرفتم، از حلقوم بريده اش اين ندا را شنيدم که مي گفت:

 «شيعتي ما ان شربتم ماء عذب فاذکروني

 او سمعتم بغريب او شهيد فاندبوني »

 شيعيان من! هر زمان که آب گوارايي نوشيديد، مرا به ياد آوريد و اگر سرگذشت غريب و شهيدي را شنيديد، بر من بگرييد!

 خانم سکينه(س) در خانه امام سجاد(ع) زندگي مي کرد؛ خانه اي که صاحب آن براي گريه بر «سيدالشهدا» روز و شب نمي شناخت. زماني که از امام مي خواستند کمتر بگريد تا چشمانش آسيب نبيند، مي فرمود: چگونه نگريم در حالي که ديدم خواهران و عمه هايم در عصر عاشورا از اين خيمه به آن خيمه مي دوند؟! در چنين فضايي بود که او آموخت چگونه بايستي راه و پيام امام حسين(ع) را تبليغ کند.

اازدواج

ازدواج اين بانوي بزرگوار نيز در تاريخ مبهم است، اما آنچه از نظر برخي پژوهشگران شيعه مورد پذيرش است ازدواج سکينه(س) با پسر عمويش عبدالله بن حسن(ع) است. البته ازدواج با مصعب بن زبير نيز در نگاه خانم بنت الشاطي از نظر شيعه پذيرفته شده است و نه بيش از آن.

وفات

تاريخ وفات حضرت(س) را سال 117 هجري نوشته اند. ابن خلکان تاريخ دقيق آن را پنجشنبه 5 ربيع الاول اين سال نوشته است. بدين ترتيب سکينه(س) هنگام وفات حدود 67 تا 70 سال سن داشته است. وفات او در مدينه و در زمان حکومت هشام بن عبدالملک در حالي که خالد بن عبدالملک حاکم مدينه بود اتفاق افتاد. قبر او را در ناحيه زاهر که در مسير عمره قرار دارد شمرده اند. درگذشت سکينه(س) در زمان امامت حضرت صادق(ع) اتفاق افتاده است.